Các lỗi biến tần thường gặp và giải pháp khắc phục hiệu quả

Biến tần (Inverter) là thiết bị điện tử công suất được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp để điều khiển tốc độ động cơ, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ hệ thống. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, các lỗi biến tần thường gặp là điều khó tránh khỏi. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, thiết bị có thể ngừng hoạt động, gây gián đoạn sản xuất.

Bài viết này tổng hợp những lỗi thường gặp ở biến tần, phân tích nguyên nhân và hướng dẫn cách khắc phục theo kinh nghiệm kỹ thuật.

1. Lỗi quá dòng (OC – Over Current)

Nguyên nhân:

Động cơ bị kẹt cơ khí, quá tải hoặc dòng khởi động quá lớn.

Cài đặt thông số biến tần không đúng với thông số động cơ.

Dây dẫn hoặc đầu nối bị lỏng, gây tăng trở kháng.

Hình ảnh: Biến tần bị lỗi OC

Cách khắc phục:

Kiểm tra tải, đảm bảo động cơ không bị kẹt hoặc quá tải.

Kiểm tra thông số cài đặt như công suất, dòng định mức, tần số của động cơ.

Siết chặt đầu nối và sử dụng dây dẫn đúng chuẩn.

Sử dụng chế độ khởi động mềm (Soft Start) để hạn chế dòng khởi động.

2. Lỗi quá áp (OV – Over Voltage)

Nguyên nhân:

Điện áp lưới quá cao hoặc dao động mạnh.

Hệ thống hãm không tải kịp, năng lượng hồi trả về biến tần quá lớn.

Bộ điện trở hãm (braking resistor) bị hỏng hoặc công suất không đủ.

Cách khắc phục:

Lắp đặt bộ điện trở hãm đúng công suất.

Gắn thêm cuộn kháng AC hoặc DC để giảm dao động điện áp.

Kiểm tra nguồn điện đầu vào, lắp ổn áp nếu cần thiết.

3. Lỗi thấp áp (UV – Under Voltage)

Nguyên nhân:

Điện áp đầu vào thấp hơn mức quy định.

Dây nguồn bị sụt áp do tiết diện nhỏ hoặc chiều dài quá lớn.

Nguồn điện không ổn định, thường xảy ra ở khu vực xa trạm biến áp. 

Hình ảnh: Biến tần bị lỗi UV

Cách khắc phục:

Đảm bảo điện áp đầu vào ổn định theo đúng yêu cầu của biến tần.

Sử dụng dây nguồn có tiết diện đủ lớn, hạn chế kéo dây quá xa.

Gắn bộ ổn áp hoặc UPS công nghiệp cho hệ thống.

4. Lỗi quá nhiệt (OH – Over Heat)

Nguyên nhân:

Quạt làm mát bị hỏng hoặc khe tản nhiệt bị bụi bẩn bám kín.

Biến tần đặt trong tủ kín, không có thông gió tốt.

Môi trường làm việc nhiệt độ cao, không phù hợp thông số kỹ thuật.

Cách khắc phục:

Vệ sinh định kỳ quạt gió, khe tản nhiệt.

Bố trí biến tần ở nơi thông thoáng, nhiệt độ < 40°C.

Thay thế quạt làm mát nếu bị hỏng.

5. Lỗi chạm đất (Ground Fault)

Nguyên nhân:

Dây cáp động cơ bị chạm vỏ hoặc hở cách điện.

Động cơ bị ẩm, gây rò điện xuống đất.

Môi trường làm việc ẩm ướt, nhiều bụi kim loại.

Cách khắc phục:

Kiểm tra cách điện của dây dẫn bằng Megger.

Sấy khô động cơ hoặc quấn lại dây nếu cần.

Sử dụng tủ điện kín, chống bụi và chống ẩm.

6. Lỗi quá tải (OL – Over Load)

Nguyên nhân:

Động cơ hoạt động liên tục vượt công suất định mức.

Cài đặt tham số tải không đúng.

Cơ cấu cơ khí gặp sự cố, ma sát lớn.

Cách khắc phục:

Giảm tải hoặc phân bổ lại công suất.

Kiểm tra tham số cài đặt trong biến tần.

Bảo dưỡng cơ khí, bôi trơn định kỳ.

7. Một số lỗi biến tần khác

Ngoài những lỗi chính trên, trong thực tế còn gặp:

Lỗi truyền thông (Communication Error): Do nhiễu đường truyền hoặc sai cấu hình cổng RS485/Modbus.

Lỗi mất pha (Phase Loss): Do nguồn điện ba pha không cân bằng hoặc mất pha.

Lỗi EEPROM: Bộ nhớ trong biến tần bị lỗi, thường phải reset hoặc nạp lại firmware.

8. Giải pháp hạn chế lỗi biến tần

Để giảm thiểu tình trạng biến tần bị lỗi, doanh nghiệp cần:

Lắp đặt biến tần theo đúng khuyến cáo kỹ thuật.

Kiểm tra định kỳ hệ thống điện, tải và môi trường làm việc.

Vệ sinh, bảo dưỡng thiết bị ít nhất 6 tháng/lần.

Trang bị thiết bị chống sét, lọc nhiễu và ổn áp cho hệ thống.

Đào tạo kỹ thuật viên về cách xử lý các lỗi thường gặp ở biến tần.

Kết luận

Biến tần là thiết bị quan trọng trong công nghiệp, nhưng nếu không được vận hành và bảo dưỡng đúng cách thì các lỗi biến tần thường gặp như quá dòng, quá áp, thấp áp, quá nhiệt, chạm đất… sẽ xảy ra thường xuyên. Việc nắm rõ nguyên nhân và giải pháp giúp kỹ sư xử lý nhanh chóng, đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, giảm chi phí dừng máy.

Nếu bạn đang gặp sự cố và cần hỗ trợ sửa chữa biến tần, hãy liên hệ ngay với đơn vị dịch vụ uy tín để được tư vấn và khắc phục kịp thời.

>> Tham khảo những hãng biến tần Dtech cung cấp: INVT, LS, Mitsubishi.