Cách Kiểm Tra Công Tơ Điện: Hướng Dẫn Kỹ Thuật Chi Tiết

Công tơ điện là thiết bị đo lường điện năng tiêu thụ không thể thiếu trong mọi hộ gia đình, doanh nghiệp và nhà máy. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách kiểm tra công tơ điện để đảm bảo thiết bị hoạt động chính xác, minh bạch và không gây thất thoát điện năng. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn kỹ thuật kiểm tra công tơ điện một cách bài bản và dễ áp dụng.

Hình ảnh: Kiểm tra công tơ điện

1. Tại sao cần kiểm tra công tơ điện?

Trước khi tìm hiểu cách kiểm tra công tơ điện, cần hiểu lý do tại sao việc này lại quan trọng:

Đảm bảo tính chính xác: Công tơ bị lỗi có thể ghi nhận sai lượng điện tiêu thụ, dẫn đến hóa đơn điện tăng bất thường hoặc thất thoát doanh thu.

Ngăn chặn gian lận điện: Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện các hành vi can thiệp, đảo cực hoặc đấu nối sai.

Tuân thủ quy định của EVN và pháp luật: Các đơn vị sử dụng điện đều cần tuân theo quy trình kiểm định và kiểm tra công tơ đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.

2. Chuẩn bị thiết bị và điều kiện kiểm tra

Trước khi kiểm tra công tơ điện, kỹ thuật viên cần chuẩn bị đầy đủ:

Đồng hồ đo điện áp, ampe kìm.

Bộ tải thử (điện trở hoặc thiết bị sinh tải).

Thiết bị kiểm chuẩn (nếu có).

Dụng cụ cách điện và bảo hộ (găng tay, bút thử điện, nón bảo hộ).

Sơ đồ đấu nối công tơ (nếu là hệ thống 3 pha hoặc lắp phức tạp).

3. Cách kiểm tra công tơ điện theo từng bước

3.1. Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng

Bước 1: Ngắt toàn bộ tải điện trong nhà.

Bước 2: Sử dụng đồng hồ vạn năng ở chế độ đo điện áp (V) để kiểm tra nguồn.

Bước 3: Chuyển sang chế độ đo dòng điện (A), mắc với tải để kiểm tra dòng điện tiêu thụ.

Bước 4: So sánh với các chỉ số công tơ. Nếu công tơ quay khi không có tải thì có thể bị rò điện hoặc công tơ hỏng.

3.2. Kiểm tra đấu nối và sơ đồ mạch

Đảm bảo các dây pha (L) và dây trung tính (N) được đấu đúng thứ tự.

Với công tơ 3 pha, kiểm tra đúng trình tự pha (L1 – L2 – L3) và các đầu vào/đầu ra.

Dùng đồng hồ đo để xác định điện áp đầu vào có đúng định mức (220V/380V).

Hình ảnh: Cách kiểm tra công tơ điện từ đấu nối 3 pha

3.3. Sử dụng thiết bị kiểm chuẩn (nếu có)

Kết nối công tơ vào hệ thống kiểm chuẩn (test bench).

Đặt tải chuẩn, chạy thử trong thời gian xác định.

So sánh sai số giữa điện năng tiêu thụ thực tế và số hiển thị của công tơ.

Theo quy định, sai số cho phép thường ±1% đối với công tơ điện tử, ±2% đối với công tơ cơ.

3.4. Kiểm tra khả năng chống gian lận

Quan sát các dấu hiệu can thiệp như đảo cực, nối đất trung tính, chạm pha...

Kiểm tra các chức năng bảo mật (đối với công tơ điện tử): cảnh báo quá tải, ngược dòng, mất pha...

4. Cách kiểm tra số điện trên công tơ điện từ

Công tơ cơ (đĩa quay): Đếm số vòng quay trong 1 phút, so sánh với công thức:

Số kWh = (Số vòng quay x 3600)/(Hệ số công tơ x thời gian)  = P/t

Trong đó:

P: là công suất tiêu thụ

t: là thời gian

Công tơ điện tử: Đọc trực tiếp trên màn hình LCD.

Hình ảnh: Số điện trên công tơ điện

5. Lưu ý khi kiểm tra công tơ điện

• Chỉ nhân viên có chuyên môn kỹ thuật hoặc đơn vị có chức năng mới được kiểm tra công tơ điện.
• Không tự ý tháo rời công tơ nếu không có ủy quyền hoặc giấy phép từ EVN hoặc cơ quan quản lý.
• Sau khi kiểm tra, phải niêm phong lại đầy đủ và lập biên bản kiểm tra.

6. Khi nào cần thay thế công tơ?

• Công tơ hoạt động sai số vượt ngưỡng cho phép.
• Thiết bị không còn hoạt động, không hiển thị số.
• Hệ thống nâng cấp từ 1 pha lên 3 pha.
• Sau thời gian kiểm định định kỳ (thường 5 năm/lần với công tơ điện tử).

Kết luận

Việc nắm rõ cách kiểm tra công tơ điện không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng mà còn giúp ngành điện lực quản lý tốt hơn lượng điện tiêu thụ. Đối với cá nhân và doanh nghiệp, kiểm tra công tơ điện định kỳ là việc làm cần thiết để tránh rủi ro, tiết kiệm chi phí và tuân thủ pháp luật.

Khi bạn cần lắp đặt hoặc thay mới công tơ điện từ, hãy tham khảo công tơ điện từ Dtech phân phối tại đây!